ABD’de ilk kez idam cezasına çarptırılan bir kişinin idam cezasının infazı nitrojen gazıyla gerçekleştirildi. Kenneth Eugene Smith, Alabama eyaletinde cinayetten suçlu bulundu.
Japonya’nın Kyoto kentinde bir film stüdyosuna düzenlenen saldırıda 36 kişiyi öldüren Shinji Aoba idam cezasına çarptırıldı. Shinji Aoba asılarak idam cezasına çarptırılacak.
Pek çok ülkenin idam cezasını kaldırmasıyla birlikte dünya çapında idamlar artıyor.
Kaç ülkede idam cezası var?
Uluslararası Af Örgütü’nün 2022 yılı için açıkladığı son verilere göre:
Her yıl kaç kişi idam cezasına çarptırılıyor?
Uluslararası Af Örgütü verileri; Resmi açıklamalar, basında çıkan haberler ve idam cezasına çarptırılanlardan, ailelerinden ve yakınlarından toplanan bilgilerle oluşturuldu.
Çin, idam cezasına ilişkin bilgi paylaşmıyor.
Uluslararası Af Örgütü’nün verilerine göre 2022’de dünya çapında Çin hariç 883 kişi idam edildi. Bu sayı 2021’de 579’du.
2017’den bu yana en fazla idam cezası infazı 2022’de gerçekleşti.
1988, 1989 ve 2015 yıllarında bir yılda 1.500’den fazla kişi idam edildi.
Uluslararası Af Örgütü’ne göre 2022’de 52 ülkede en az 2016 kişi idam cezasına çarptırılacak. 2021’de bu sayı 56 ülkede en az 2052 oldu.
Pek çok mahkûm, cezalarının infaz edilmesinden önce onlarca yıl idam sırasında bekliyor.
İdam cezasının en yüksek olduğu ülkeler
2022 yılında 20 ülkede idam cezaları infaz edildi. Bu sayı 2021’de 18’di.
Uluslararası Af Örgütü, Çin’in diğer tüm ülkelerden daha fazla infaz gerçekleştirdiğini tahmin ediyor. Yılda binlerce kişinin idam edildiği düşünülüyor ancak bu bilgi doğrulanamıyor.
Çin dışında idam cezasının en sık kullanıldığı ülkeler İran, Suudi Arabistan, Mısır ve ABD’dir.
İdam cezası sayıları ülkelere göre nasıl değişiyor?
Uluslararası Af Örgütü’ne göre idam cezası 11 ülkede sürekli olarak uygulanıyor.
Bu ülkeler: ABD, Çin, Güney Sudan, Irak, İran, Mısır, Somali, Suudi Arabistan, Vietnam ve Yemen.
Kuzey Kore’nin de sürekli idam cezasını uyguladığı düşünülüyor ancak bu, bağımsız kaynaklardan doğrulanamıyor.
Suudi Arabistan’ın verileri, 2022 yılının ülkede son 30 yılda en fazla idam cezasının infaz edildiği yıl olacağını gösteriyor.
Son yıllarda idam cezasının uygulanmadığı 5 ülkede (Bayrain, Komorlar, Laos, Nijer ve Güney Kore) 2022 yılında idam cezası verildi.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki infaz sayıları 1999’daki zirveden bu yana düşüyor.
Uyuşturucu suçundan kaç kişi idam ediliyor?
Uluslararası Af Örgütü’nün verilerine göre 2022 yılında dünya genelinde uyuşturucu suçlarından 325 kişi idam edilecek. Bunlardan;
2023 yılında Singapur’da 20 yıl aradan sonra ilk kez bir kadın idam edildi. Saridewi Djaman, 2018 yılında eroin kaçakçılığından suçlu bulunmuştu.
İdam cezası kaç ülkede uygulanmıyor?
İdam cezası 1991 yılında sadece 48 ülkede yasaklanmışken, artık 112 ülkede uygulanmıyor.
2022 yılında 6 ülke idam cezasını tamamen veya kısmen kaldırdı.
Kazakistan, Papua Yeni Gine, Sierra Leone ve Orta Afrika Cumhuriyeti ölüm cezasını tamamen kaldırdı.
Ekvator Ginesi ve Zambiya, yalnızca en ciddi suçlara idam cezası uygulayacaklarını açıkladı.
Malezya Parlamentosu Nisan 2023’te cinayet ve “terörizm” de dahil olmak üzere 11 ciddi suç için zorunlu ölüm cezasının kaldırılması yönünde oy kullandı.
Gana Parlamentosu da Temmuz 2023’te ölüm cezasının tamamen kaldırılmasına karar verdi.
Dünyadaki ülkeler idam cezasını nasıl uyguluyor?
Suudi Arabistan, 2022’de insanların başları kesilerek idam edilen tek ülke oldu.
Diğer ülkelerde ise asma, zehir enjekte etme ve ateş etme yöntemleri kullanılıyor.
