Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) kaynaklarından derlenen 2023 yılı “Finansal Piyasa Özet Verileri”ni açıkladı.
Buna göre, halka arzların da etkisiyle yerli yatırımcıların sermaye piyasalarına ilgisi geçen yıl rekor düzeyde arttı. Yerli yatırımcıların hisse senedi varlıkları enflasyondan etkileniyor altında büyüdü. Yerli yatırımcıların 2022 yılında 1 trilyon 836 milyar lira olan hisse senedi varlıkları, 2023 yılı sonunda yüzde 41,6 artarak 2,6 trilyon liraya ulaştı.
Bu bedelin 1 trilyon 437,8 milyar lirasını bireysel yatırımcılar, 742,5 milyar lirasını tüzel kişiler, 419,6 milyar lirasını ise kurumsal yatırımcılar oluşturdu. Yerli ve yabancı yatırımcıların toplam finansal varlıkları yüzde 60 artarak 25 trilyon 182 milyar liraya ulaştı.
Yerli yatırımcıların finansal varlıkları 22,6 trilyon lirayı aştı
Yerli yatırımcıların toplam finansal varlıkları 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 56,7 artarak 22 trilyon 608 milyar liraya ulaştı. Geçtiğimiz yıl yerli yatırımcıların varlıklarında en hızlı büyüme özel eurobond varlıklarında yaşandı.
Yerli yatırımcıların özel eurotahvil varlıkları yüzde 95 artarak 437 milyar liraya yaklaşırken, kamu eurotahvil varlıkları yüzde 71 artarak 1 trilyon 470 milyar liraya ulaştı.
Eurobond’lardan sonra en yüksek artış TL mevduatta yaşandı. Yerli yatırımcıların TL mevduat varlıkları yüzde 83,7 artışla 8 trilyon 506 milyar liraya yükseldi.
Yerli yatırımcıların döviz tevdiat hesapları yüzde 44,3 artarak 5 trilyon 179 milyar liraya ulaştı. Özel sektör borçlanma araçları varlıkları yüzde 38,4 artışla 231,3 milyar liraya, devlet iç borçlanma araçları varlıkları ise yüzde 33,3 artışla 4 trilyon 90 milyar liraya ulaştı.
Hisse senetleri, varlığa dayalı menkul kıymetler, varlığa dayalı menkul kıymetler, özel ve kamu eurobondları, devlet iç borçlanma senetleri, yerli yatırımcılara yönelik varant ve sertifikalardan oluşan sermaye piyasası varlıklarının toplam finansal varlıklar içindeki payı yıl sonuna göre 3,5 puan azaldı. Bir önceki yıl 2023 sonundaki prestijle yüzde 39,5’e geriledi.
Yabancıların finansal varlıkları yüzde 94 arttı
TSPB’nin açıkladığı bilgiye göre, yabancı yatırımcıların finansal varlıkları bir önceki yıla göre yüzde 94 artarak 2023 sonu itibarıyla 2 trilyon 574 milyar liraya ulaştı.
Yabancı yatırımcıların finansal varlıklarında en fazla artış, devlet iç borçlanma araçlarından sonra faiz oranlarındaki artışın etkisiyle TL mevduatlarda yaşandı. Yabancı yatırımcıların TL mevduatları yüzde 159 artışla 289,2 milyar liraya, döviz tevdiat hesaplarındaki varlıkları ise yüzde 49,6 artışla 625,2 milyar liraya yükseldi.
Yabancı yatırımcıların devlet iç borçlanma senetleri varlıkları yüzde 232,6 artarak 77,5 milyar liraya ulaştı.
Yabancı yatırımcıların hisse senedi varlıkları yüzde 104,7 artarak 1 trilyon 556,7 milyar lirayı aştı. Buradaki büyüme enflasyonu aştı.
Yabancı yatırımcıların hisse senedi portföyü üzerindeki son yıllarda azalan yük, seçim sonrası uygulanan para politikasının da etkisiyle geçen yıl yeniden artarak yüzde 37,4’e ulaştı. 2023 yıl sonu itibarıyla Türkiye’de 4 trilyon 157 milyar lira olan toplam hisse senedi portföy değerinin yüzde 37,4’ü (fiili dolaşımda olmayan paylar dahil) yabancı yatırımcılara, yüzde 62,6’sı ise yerli yatırımcılara aitti.
Hisse senedine yerli yatırımcı sayısında rekor artış
Halka arz ve getiri arayışıyla birlikte yerli yatırımcıların borsaya ilgisi 2023 yılında rekor düzeyde arttı.
Borsa İstanbul borsasında bakiyesi olan yatırımcı sayısı bir yılda 3 milyon 860 bin (yüzde 102) artarak 2023 yıl sonu itibarıyla 7 milyon 644 bine ulaştı. Geçen yılın sonunda 3 milyon olan kişi sayısı, 2023 yılının Kasım ayında 7 milyon 172 bine yükseldi.
54 şirket halka açıldı
Yerli yatırımcı sayısındaki rekor artışa paralel olarak şirketlerin halka arzlara ilgisi de güçlü olmaya devam etti.
Geçen yıl 54 şirket halka arz edildi. Söz konusu şirketlerin halka arz yoluyla sermaye piyasalarından elde ettiği kaynak 79,3 milyar lira oldu.
Bu halka arzlarla birlikte Borsa İstanbul’da işlem gören şirket sayısı 2023 sonu itibarıyla 539’a yükseldi. Halka açık şirketlerin piyasa değeri yüzde 62 artarak 10 trilyon 43 milyar lirayı aştı.
